Piernik żydowski
Piernik żydowski – ciemno brązowe ciasto z bakaliami o silnym, orientalnym zapachu pochodzi z okolic Włodawy z okresu międzywojennego (1918-1939 r.), kiedy to społeczność żydowska stanowiła ponad 60% ludności miasta, a z Polakami łączyły ich dobrosąsiedzkie stosunki i zgodne kontakty. Jego receptura wywodzi się od ciasta miodowego zwanego w języku jidysz ,,lekach” wypiekanego przez Żydów ze wschodniej Polski, Niemiec i Rosji.
Żydzi podawali je pierwszego wieczoru Rosz Haszana wypadającego w drugiej połowie września ( tzw. Nowy Rok) i potem każdego świątecznego dnia aż do Jom Kipur wypadającego w końcu września ( Dzień Pojednania). Ciasto było symbolem nadziei na dostatni rok. W dzień Nowego Roku tradycyjnie jadano dużo wszelkich słodyczy, żeby cały przyszły rok był taki jaki jego pierwszy dzień. Przed Jom Kipur mieli oni zwyczaj prosić swoich znajomych o kawałek słodkiego, miodowego ciasta modląc się przy tym o słodki rok, o to aby im nigdy nie zabrakło jedzenia, i o to aby już więcej w nowym roku nie musieli nikogo o nic prosić. Piernik ten przygotowywano też tradycyjnie na uczty weselne i z okazji narodzin dziecka. W polskich rodzinach wypiekano go przez cały rok, jeżeli tylko były wszystkie składniki potrzebne do jego wykonania.
Piernik żydowski stanowi pewnego rodzaju dziedzictwo kulturowe społeczności żydowskiej zamieszkującej okolice Włodawy z okresu sprzed ich zagłady w 1943 roku i społeczności polskiej, z którą zgodnie żyli. Choć pochodzenie tego ciasta jest żydowskie to jednak polskie rodziny przejęły jego recepturę i do dzisiaj w wymienionych okolicach istnieje tradycja wypiekania go, a przepis jest przekazywany młodszym pokoleniom, o czym świadczą wywiady wśród obecnie żyjących mieszkańców Włodawy. Podobnie jest z cebularzem lubelskim, którego jako pierwsi zaczęli wypiekać w XIX wieku Żydzi z lubelskiego Starego Miasta a dziś jest powszechnie wytwarzany przez piekarnie na całej Lubelszczyźnie i jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych produktów spożywczych. Tak jak dawniej, tak i obecnie piernik żydowski jest wypiekany w małych, podłużnych formach, zgodnie z dawną recepturą. Piękny ciemno brązowy kolor, delikatne, gąbczaste ciasto i niepowtarzalny zapach i smak sprawiają, że cieszy się on dużą popularnością.
Piernik Żydowski
Nagrody:
I miejsce w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” – 2013
Wojewódzki Lider smaku – 2011