Bukszpan wieczniezielony

Opis rośliny

Bukszpan wieczniezielony, zwany również gryszpanem lub gryczpanem, to gęsty krzew liściasty należący do rodziny bukszpanowatych (Buxaceae). Naturalnie występuje na obszarach zachodniej i południowej Europy, będąc jednocześnie jedną z najbardziej popularnych roślin poddawanych formowaniu.

Charakteryzuje się wolnym tempem wzrostu, przybierając postać krzewu lub nawet drzewa, osiągając w zależności od odmiany wysokość od 2 do 5 metrów, a czasem nawet 8-10 metrów. Pędy są na początku zielone, jednak z biegiem czasu szarzeją, przybierając ostatecznie odcień szaro-brązowy. Jego główną ozdobą są zimozielone liście, małe, eliptyczne, błyszczące i rozmieszczone na pędzie nakrzyżlegle.

Kwiaty bukszpanu są niewielkie, niepozorne, żółtawe i pozbawione płatków. Choć skromne, ich delikatny i przyjemny zapach sprawia, że są dodatkowym atutem rośliny. Kwiaty pojawiają się w kątach liści, zazwyczaj w marcu i kwietniu. Warto zauważyć, że są również roślinami miododajnymi, co przyciąga pszczoły i sprawia, że pełnią istotną rolę w ekosystemie.

Wymagania i uprawa bukszpanu

Bukszpany najlepiej rozwijają się na stanowiskach o półcieniu i cieniu, choć równie dobrze poradzą sobie na obszarach nasłonecznionych. Charakteryzują się niewysokimi wymaganiami co do rodzaju gleby, jednak w ich naturalnym środowisku często spotyka się je na glebach kamienistych i gliniastych. Mimo to, najlepsze rezultaty uzyskuje się na glebach żyznych, bogatych w wapń i o dobrej przepuszczalności.

Bukszpany nie są zbyt odporne na silne susze, dlatego zaleca się regularne podlewanie, zwłaszcza w okresach letnich. Nawet choć są roślinami stosunkowo mało wymagającymi, dostarczanie im odpowiedniej ilości wody przyczyni się do utrzymania ich zdrowego wzrostu. Dbanie o odpowiednią wilgotność gleby sprzyja również utrzymaniu atrakcyjnego wyglądu liści bukszpanu.

Warto zauważyć, że mimo elastyczności w zakresie oświetlenia i gleby, bukszpany będą się najlepiej rozwijały, spełniając wszystkie te warunki. Zatem umożliwienie im rośnięcia w półcieniu lub cieniu na glebie żyznej i przepuszczalnej stworzy optymalne warunki dla ich zdrowego wzrostu i bujnego kwitnienia.

Bukszpan – zalecane formowanie

Bukszpany doskonale reagują na cięcie i formowanie, co pozwala kształtować ich wygląd. Regularne przycinanie sprzyja ich zagęszczaniu, a najlepsze rezultaty uzyskuje się, skracając pędy o jedną trzecią ich długości dwukrotnie w sezonie wegetacyjnym. Pierwsze cięcie zaleca się przeprowadzić na początku wiosny, w marcu, natomiast drugie w połowie lata.

Proces rozmnażania bukszpanu wieczniezielonego jest stosunkowo łatwy, szczególnie latem, kiedy pobiera się niezdrewniałe, zielone sadzonki. Ten sposób rozmnażania może być korzystny, zwłaszcza w przypadku większych nasadzeń, umożliwiając rozwinięcie nowych roślin bez konieczności zakupu dodatkowych egzemplarzy. Samodzielne rozmnażanie poprzez sadzonki pozwala uzyskać nowe, zdrowe bukszpany, zgodne z oczekiwaniami ogrodnika.

Odmiany bukszpanu:

Bukszpan wieczniezielony ‘Suffruticosa’ – Buxus sempervirens ‘Suffruticosa’

Opisuje się go jako zimozielony, wolnorosnący krzew o charakterystycznym karłowym kształcie, posiadający gęste, sztywne pędy. Jego wysokość i szerokość nie przekraczają zazwyczaj 1 metra. Liście są małe, skórzaste, owalne, lśniące i mają jasnozielony kolor. Mimo że kwiaty są niepozorne, są źródłem nektaru, co czyni tę roślinę miododajną. Bukszpan ten dobrze rośnie na glebach o odczynie obojętnym do wapiennym, o wysokiej zawartości substancji organicznych.

Jest doskonałym kandydatem do formowania, co sprawia, że jest polecany do tworzenia strzyżonych, niskich żywopłotów oraz jako roślina do obsadzania obrzeży. Dzięki swojemu karłowatemu wzrostowi, jest również łatwy do utrzymania w odpowiedniej formie. Bukszpan ten jest zatem praktycznym i estetycznym wyborem do ogrodów, zwłaszcza tam, gdzie wymagane są niskie i starannie utrzymane zielone elementy.

Bukszpan wieczniezielony ‘Rotundifolia’ – Buxus sempervirens ‘Rotundifolia’

Opisuje się go jako zwartą, zimozieloną odmianę bukszpanu charakteryzującą się dużymi zielononiebieskimi, błyszczącymi liśćmi o skórzastej konsystencji. Jego wysokość może wynosić od 2,5 do 4 metrów. Ten bukszpan prezentuje się jako gęsta, dekoracyjna roślina utrzymująca swój zielony kolor przez cały rok, co czyni go łatwym w utrzymaniu.

Jest odporny na różne warunki atmosferyczne, zarówno na mrozy, jak i na suszę, co sprawia, że jest to roślina nie wymagająca nadmiernego nakładu pracy. Można go również skutecznie poddawać cięciu i formowaniu według potrzeb.

Bukszpany świetnie rozwijają się zarówno na obszarach pełnych słońca, jak i w cieniu. Chociaż w naturze często spotykane są w lasach liściastych, preferują one jednak nasłonecznione stanowiska. To sprawia, że są one uniwersalnym i łatwym w pielęgnacji wyborem, doskonale sprawdzającym się w różnych warunkach ogrodowych.

Odmiana	Forma	Pojemnik	Wysokość
Suffruticosa	Kulka	kopany	20-30cm
Suffruticosa	Kulka	kopany	30-40cm
Suffruticosa	Kulka	kopany	40-60cm
Suffruticosa	Stożek	kopany	80-100cm
Suffruticosa	Kule na pniach (minimum trzy)	25-50l	70-80cm
Rotundifolia	Kulka	10l	30-40cm