Topiary – dowiedz się czym są i zainspiruj się
Określenie topiary nie należy do popularnych określeń nawet wśród niektórych ogrodników. Jest ono ściśle związane z precyzyjnym formowaniem drzew i krzewów. Sztuka ta znana była już w starożytności, aby potem zyskać ogromną popularność we francuskich ogrodach w baroku. Topiary zatem to nic innego jak rzeźby wykonane z roślin. Mogą przyjmować one najróżniejsze formy od zwierzęcych poprzez wymyślne bramy, a na kształtach geometrycznych kończąc. To właśnie te ostatnie można w ogrodach spotkać najczęściej, dlatego w dzisiejszym artykule dowiemy się więcej jak powstaje roślinna kula na pniu.
Topiary pięknie strukturyzują ogród, pozwalając dzielić go na strefy zależnie od indywidualnych potrzeb. Nasz umysł lubi harmonię i symetrię, dlatego geometrycznie przycięte drzewa lub krzewy będą naturalnie przyciągały uwagę gości w Twoim ogrodzie. Co więcej, jeśli wykonamy je z takich roślin jak bukszpan, cyprysik lawsona lub tuja, ogród zachowa charakter i kształt nawet podczas zimowych dni.
Roślinna kula na pniu – jakie rośliny wybrać?
Drzewa i krzewy odpowiednie do geometrycznego przycinania to rośliny, które są zimozielone, gęsto ulistnione oraz najlepiej wolnorosnące. W połączeniu wszystkie te cechy pozwalają na uformowanie gęstej i symetrycznej kuli, którą będziemy mogli podziwiać w ogrodzie również zimą. Bardzo ważną kwestią w przypadku kuli na pniu jest od początku wybranie rośliny o pojedynczym pniu. Poniżej przedstawiamy listę roślin, które spełniają wymienione wyżej kryteria:
Bukszpan formowany
Śmiało można zaryzykować stwierdzenie, iż bukszpan jest jednym z najpopularniejszych krzewów w kwestii wyboru żywopłotu. Cechuje się on wysoką wytrzymałością, dużą liczbą błyszczących liści oraz stosunkowo wolnym przyrostem. Naturalny wzrost bukszpanu rozpoczyna się w kwestniu, zatem przycinanie należy rozpocząć już wczesną wiosną. Jest rośliną cieniolubną, choć toleruje również miejsca nasłonecznione.
Cyprysik Lawsona na pniu
Cyprys ten dorasta do rekordowych wysokości wśród swojego gatunku – w Polsce osiąga nawet 25 metrów. Roślina ta lubi słońce, jednak akceptuje również półcień. Łatwo poddaje się formowaniu i szczególnie efektownie prezentuje się wyprowadzona w kształt kuli na pniu. Cyprysik Lawsona jest rośliną zimozieloną, którą charakteryzuje unikalny, niebieski kolor łusek.
Jałowiec na pniu
Pochodzi z rodziny cyprysowatych, jest krzewem iglastym oraz w pełni zimozielonym. Jałowiec bezproblemowo przyjmuje się na piaszczystej glebie i nie przeszkadzają mu mrozy, co nadaje mu status rośliny odpornej i łatwej w utrzymaniu. Jałowce słyną ze swej długowieczności, często stając się pomnikami przyrody z uwagi na wiek. Bardzo łatwo uformować na jego pniu kulę, ponieważ zdarzają się gatunki, które samoistnie wytwarzają prosty u nasady pień i dopiero potem koronę.
Ligustr na pniu
Podobnie jak bukszpan, ligustr jako żywopłot jest bardzo często spotykany w ogrodach. Stoi za tym dobre znoszenia przycinania oraz jego gęsto rosnące, błyszczące liście. Warto mieć na uwadze niechęć ligustra do miejsc podmokłych. Krzew rośnie stosunkowo szybko, dlatego dla utrzymania idealnego kształtu kuli na pniu należy przycinać go co kilka tygodni.
Tuja na pniu
Tuje na stałe zagościły w polskich ogrodach w wielu odmianach – najpopularniejsze z nich to np. kórnik, szmaragd, conica. Tuje to rośliny zimozielone z całą paletą odcieni zielonego. Dobrze znoszą mrozy i wymagają miejsc słonecznych do maksymalnie półcienistych. Tuje możemy sadzić pojedynczo jak i tworzyć piękne szpalery. Dobrze znoszą formowanie, co czyni je kolejnymi kandydatkami na roślinną kulę na pniu.
Jak formować roślinną kulę na pniu?
W przypadku formowaniu kuli na pniu warto zacząć od wyczyszczenia rośliny od dołu pnia. Należy wyciąć wszystkie gałązki poczynając od gleby do momentu, w którym chcemy, aby kula miała swoją podstawę. Przycinamy również lekko czubek.
Następnie korzystamy z szablonu z uwagi na konieczność zachowania symetrii. Szablony można wykonać własnoręcznie lub zakupić gotowe ze sklepu. Taki szkielet nakładamy na roślinę, a następnie przycinamy wszystkie wystające poza niego pędy. Po uformowaniu kuli należy obcinać nowe przyrostu co najmniej dwa razy do roku. Zachęci to roślinę do zagęszczenia liści lub igieł, dlatego na początku nie należy przejmować się gęstością uzyskanego kształtu.
Nie bójmy się strzyc swoich roślin – odpowiednie przycinanie wzmacnia wzrost gałęzi oraz pomaga uzyskać gęste formy. Należy również pamiętać o tym, że niektóre z roślin mogą być mniej odporne na mrozy po odsłonięciu pnia. W takim przypadku należy pomóc im przetrwać zimowe dni.